Khám phá những món ăn truyền thống ngày Tết là một trải nghiệm cực kỳ hấp dẫn khi đi du lịch Nhật Bản dịp năm mới. Nếu như bánh chưng hay thịt kho là những món ngon không thể thiếu trong bữa cơm ngày Tết của người Việt Nam thì năm mới của người dân nước Nhật cũng không thể không có Osechi Ryori. Không chỉ làm phong phú thêm cho bàn tiệc đầu năm, từng món ăn trong Osechi Ryori đều gián tiếp thể hiện văn hóa, con người cũng như những quan niệm sống sâu sắc của người dân xứ sở hoa anh đào.
Ngay sau đây, hãy cùng Top Ten Travel tìm hiểu xem Osechi Ryori - món ăn truyền thống ngày Tết ở Nhật Bản có gì hấp dẫn bạn nhé!
I. Đôi nét về Osechi Ryori - món ăn truyền thống ngày Tết
Osechi Ryori (hay おせち料理) là một món ăn đặc biệt được yêu thích vào những ngày đầu năm mới tại Nhật Bản. Những món ăn trong Osechi Ryori thường có nhiều màu sắc khác nhau với ý nghĩa sẽ mang đến nhiều điều tốt lành và may mắn trong năm mới. Chính vì lẽ đó mà ngay từ xa xưa, món ngon này đã được xem là món lễ vật quý báu để dâng lên các vị thần vào ngày Seichiku.
Theo thời gian, Osechi Ryori dần trở thành món ăn được thưởng thức phổ biến trong cung đình Nhật hoặc trong các gia đình thuộc tầng lớp thượng lưu và sau đó là với mọi nhà. Theo quan niệm của người dân Nhật Bản, những món ăn trong Osechi Ryori càng được bày trí đẹp mắt, đa dạng và cầu kỳ thì cuộc sống của gia chủ sẽ càng sung túc và hạnh phúc trong năm mới.
Theo đó, Osechi Ryori thường được phục vụ trong một chiếc hộp sơn mài có nhiều tầng cực kỳ sang trọng, được gọi là Jubako. Nếu như thời gian đầu xuất hiện chỉ có rượu mirin và rau luộc chấm nước tương thì món ăn Osechi Ryori ngày nay đã trở nên phong phú và hấp dẫn hơn rất nhiều.
Với ý nghĩa “hạnh phúc chồng hạnh phúc”, mỗi tầng của chiếc hộp Jubako đều chứa đầy ắp những món ngon truyền thống tượng trưng cho những ý nghĩa riêng biệt:
- Tầng 1: Tầng 1 chính là tầng cao nhất có tên gọi “Ichi no Ju” với ý nghĩa chúc mừng một năm mới nhiều tốt lành và may mắn.
- Tầng 2: Tầng 2 mang tên “Ni no Ju” là tầng chứa đầy ắp những món dịu ngọt như rong biển cuộn, bánh hạt dẻ và trứng cuộn Datemaki,... Đây ắt hẳn sẽ là tầng yêu thích nhất của các bạn nhỏ.
- Tầng 3: Tầng 3 sở hữu tên gọi đầy thú vị “San no Ju” với ý nghĩa “hạnh phúc đến từ biển cả” do đó có rất nhiều món hải sản tươi ngon hấp dẫn.
- Tầng 4: “Yo no Ju” hay “niềm hạnh phúc từ núi” là cái tên dành riêng cho tầng 4, nơi thể hiện sự cân bằng hoàn hảo với những tầng trên.
Bởi quan niệm không làm việc vào ngày đầu tiên trong năm mới cũng như để cho những người phụ nữ của gia đình có thời gian nghỉ ngơi và tận hưởng không khí ngày Tết, bàn ăn Osechi Ryori thường sẽ được mọi người chuẩn bị hoàn tất từ đêm hôm trước. Sau khi tiếng chuông đồng hồ vang lên đánh dấu thời khắc giao thừa, tất cả thành viên trong gia đình sẽ quây quần cùng nhau và thưởng thức món ngon hấp dẫn này.
Đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức Osechi Ryori trong hành trình tour Nhật Bản dịp Tết sắp tới bạn nhé!
II. Osechi Ryori truyền thống của người Nhật gồm có những gì?
Với ý nghĩa mang đến phúc lành và may mắn cho gia chủ trong năm mới, từng món ăn xuất hiện trong chiếc hộp Jubako đều thể hiện cho những ý nghĩa riêng khác nhau. Bên cạnh đó, mỗi gia đình cũng có thể lựa chọn những hương vị Osechi Ryori riêng tùy theo khẩu vị và sở thích của mình.
Dưới đây là một số món ăn phổ biến và được yêu thích trong bữa tiệc Osechi Ryori truyền thống của người dân đất nước phù tang mà Top Ten Travel muốn chia sẻ đến các bạn:
1. Kazunoko - Trứng cá trích
Trong tiếng Nhật, “kazu” nghĩa là “số” và “ko” nghĩa là “con cháu”. Tuy nhiên với cách viết khác, từ này còn có nghĩa là “cha mẹ”. Đó cũng chính là lý do vì sao món trứng cá trích được sử dụng để thể hiện mong muốn con đàn cháu đống trong năm mới.
2. Ebi no Umani - Tôm luộc
Hình ảnh những chú tôm luộc đỏ au chắc chắn đã quá quen thuộc trong món Osechi Ryori. Với dáng lưng cong cùng bộ râu dài đặc trưng, những con tôm luộc được sử dụng để cầu cho sự trường thọ. Ngoài ra, sắc đỏ của món tôm này cũng được tin là có thể đẩy lùi những thế lực độc ác.
3. Datemaki - Trứng cuộn ngọt
Datemaki là món trứng chiên cuộn ngọt kiểu Nhật đặc trưng. Không như những món trứng tráng thông thường khác, trứng Datemaki sau khi chiên vừa tới sẽ được cuộn tròn lại thành từng lớp và cắt nhỏ để thưởng thức. Hình dáng nổi bật của những miếng trứng cuộn khiến nhiều người liên tưởng đến những cuộn giấy và tài liệu được cuộn tròn lại, do đó, Datemaki là một món ăn tượng trưng cho khao khát được phát triển về văn hóa và thành tựu học thuật.
4. Tazukuri - Cá cơm khô
Từ xa xưa, những người nông dân Nhật Bản thường sử dụng cá cơm hay cá mồi để làm phân bón cho đồng ruộng. Chính vì vậy, họ dùng món cá cơm rim tương ngọt Tazukuri với ý nghĩa cầu mong mùa màng thật bội thu.
5. Kuri Kinton - Hạt dẻ với khoai lang
Kuri Kinton là một loại kẹo hạt dẻ được trộn với khoai lang tạo nên hương vị ngọt ngào đặc trưng cùng màu vàng kim cực kỳ bắt mắt. Với màu vàng tươi, Kuri Kinton được xem là món ăn đại diện cho một năm mới sung túc và thịnh vượng.
6. Su Renkon - Củ sen muối
Ở một quốc gia Phật giáo như Nhật Bản, sen được xem là một loài hoa vô cùng thiêng liêng và thuần khiết bởi củ sen được trồng trong ao trên thiên đình, nơi Đức Phật sinh sống. Hơn nữa, khi thái củ sen thành những lát mỏng, chúng ta có thể dễ dàng nhìn xuyên qua những lỗ tròn nhỏ nằm xung quanh. Vì thế, món ăn này tượng trưng hy vọng về một tương lai hạnh phúc, không có khó khăn hay trở ngại nào.
7. Kuromame - Đậu đen
Kuromame hay Đậu nành đen ninh ngọt là một món ngon không thể thiếu trong Osechi, như lời cầu chúc sức khỏe tốt và làm việc, học hành chăm chỉ trong năm mới. Ngoài ra, người Nhật còn tin rằng màu đen trong món Kuromame sẽ giúp xua đuổi những thế lực tà ác cũng như những điều xui xẻo trong năm mới.
III. Một số món ăn truyền thống ngày Tết đặc sắc khác ở Nhật
Bên cạnh Osechi Ryori, bàn tiệc những ngày đầu năm của người dân đất nước mặt trời mọc vẫn còn rất nhiều món ngon truyền thống khác. Bên cạnh yếu tố thơm ngon và dinh dưỡng, đương nhiên các món ăn này đều sẽ chứa đựng những ý nghĩa, những ước ao riêng. Cùng Top Ten Travel điểm qua một vài món ăn truyền thống ngày Tết đặc sắc khác của người Nhật bạn nhé!
1. Toshikoshi Soba - Mì trường thọ
Khác với Ozoni, loại mì Toshikoshi Soba thường được người dân xứ sở hoa anh đào thưởng thức ngay vào đêm giao thừa. Tục lệ này được cho là đã xuất phát từ khoảng 800 năm trước, khi một ngôi chùa phát mì cho những người dân nghèo vào dịp đầu năm. Đến thời Edo, món mì trường thọ đã trở thành món ăn truyền thống phổ biến và được ưa chuộng khắp cả nước.
Không những dễ tiêu hóa, món mì làm từ kiều mạch không dai, có kết cấu khá dễ cắn. Người Nhật Bản tin rằng khi ăn mì trường thọ sẽ có thể kết thúc năm cũ, tránh những điều xui rủi trong năm cũ kéo dài dai dẳng sang năm mới.
Ngoài ra, hình dạng mỏng và dài của sợi mì Toshikoshi Soba cũng tượng trưng cho một cuộc sống khỏe mạnh và dài lâu. Thưởng thức một bát mì Toshikoshi Soba vào đêm tất niên từ lâu đã trở thành thông lệ không thể thiếu tại đất nước mặt trời mọc.
2. Ozoni - Súp bánh nếp
Bên cạnh Osechi, Ozoni hay Súp bánh nếp cũng là món ngon truyền thống được thưởng thức vào buổi sáng đầu tiên của năm mới tại Nhật Bản. Tùy theo từng vùng, từng địa phương cụ thể cũng như khẩu vị riêng của mỗi gia đình mà nguyên liệu của món súp bánh nếp sẽ thay đổi khác nhau.
Tuy nhiên, nhìn chung Ozoni sẽ gồm có bánh nếp (Omochi) nướng, khoai, rau củ, đậu hũ, thịt gà,... và chắc chắn không thể thiếu phần nước dùng dashi. Món súp Ozoni được tin rằng sẽ giúp mang lại sự thịnh vượng và hạnh phúc cho con người trong năm mới.
3. Nanakusa gayu - Cháo thất thảo
Nanakusa gayu trong tiếng Nhật có nghĩa là “Cháo bảy loại thảo mộc”. Món cháo hấp dẫn này thường được mọi người ăn vào ngày 7 tháng 1 hàng năm - ngày tượng trưng cho con người. Phong tục này được cho là đã xuất phát từ nhà Đường ở Trung Hoa, sau đó bắt đầu trở nên phổ biến tại Nhật Bản dưới thời Heian.
Đúng như tên gọi của nó, món cháo Nanakusa gayu được nấu từ 7 loại thảo mộc khác nhau, bao gồm Seri, Nazuna, Gogyo, Hakobera, Hotokenoza, Suzuna và cuối cùng là Suzushiro. Không chỉ sở hữu dược tính giúp bồi bổ sức khỏe, mỗi thành phần trong món cháo này đều mang những ý nghĩa tốt lành riêng.
Vừa rồi chính là những thông tin thú vị về Osechi Ryori - món ăn truyền thống không thể thiếu vào ngày Tết ở Nhật Bản mà Top Ten Travel muốn giới thiệu đến các bạn. Là một quốc gia sở hữu bề dày văn hóa ấn tượng, những món ăn dịp Tết của người dân Nhật đều mang những ý nghĩa riêng biệt, thể hiện khát vọng của con người về một năm mới sung túc và hạnh phúc.
Nếu có dịp đi tour du lịch Nhật Bản Tết trọn gói thì nhất định phải thưởng thức thử một lần bạn nhé!
Bảo Trân