Nằm trong vụng phụ cận Di sản thế giới Thành Nhà Hồ (Vĩnh Lộc, Thanh Hóa), động cổ Tiên Sơn (thuộc xã Vĩnh An) mới được phát hiện vài năm trở lại đây đang được xem là một trong những hang động đẹp nhất xứ Thanh, thu hút đông đảo du khách. Ngay sau khi phát lộ danh thắng động Tiên Sơn đã ngay lập tức được xếp hạng Danh thắng cấp Quốc gia.
1. Ngày động "lộ khai”
Động Tiên Sơn
Sau chuyến thăm quan
Di sản thế giới Thành Nhà Hồ, đoàn chúng tôi đến với
danh thắng động Tiên Sơn, xã Vĩnh An (huyện Vĩnh Lộc). Dừng chân nghỉ lại dưới chân núi Thung Vinh, ông Vang (58 tuổi) được chính quyền địa phương giao cho quản lý, giới thiệu những nét đẹp của thắng động niềm nở rót mời nước chúng tôi. Nước chè xanh ông Vang mới hãm - thứ nước được lấy từ trong động, vị ngọt mát đến lạ như xua tan tất cả những gì mệt mỏi, uể oải của chuyến hành trình. Như hiểu tâm ý của chúng tôi, ông kể cho chúng tôi nghe câu chuyện ngày "động lộ khai”.
Người phát hiện ra
động Tiên sơn là Bí thư xã đoàn Trần Song Toàn. Đận ấy, vào tháng 7-2003 khi anh Toàn tổ chức cho anh em thanh niên trong xã đến khu vực núi Thung Vinh chơi, đồng thời thám hiểm ngọn núi mà lâu nay bà con trong làng đồn thổi là có "động cổ” ngàn năm. Quả thực, với tài leo núi, bám vách sành sỏi của tuổi đôi mươi, anh Toàn là phát hiện ra cửa hang ở độ cao cả chục mét, ẩn lấp trong các tán cây rậm rì. Kể từ khi phát hiện ra cửa động và những bí ẩn bên trong còn chưa được khám phá, anh đem chuyện phát hiện của mình về "động cổ” kể cho bạn bè, lối xóm nghe. Cũng từ đấy, đã có nhiều đoàn trong ngoài xã rủ nhau đi khám phá động cổ.
"Thời gian đầu còn chưa được trang bị cầu thang như bây giờ, muốn leo lên được cửa động thì chỉ có thể là thanh niên có sức khoẻ, đu bám bằng cây dây lên độ cao ngót 2 chục mét mới tới cửa động. Khi bước vào động, nếu không chuẩn bị bình sạc, đèn chiếu sáng công suất cao thì ánh sáng chỉ như con đom đóm sắp tàn, không thể đi lại, và không ai có thể khám phá hết được vẻ đẹp của hang động”, ông Vang cho biết.
Câu chuyện "động cổ” dần dần được lan truyền trong xã, vùng lân cận một cách nhanh chóng. Chủ tịch UBND xã Vĩnh An khi ấy cũng ngạc nhiên, không tin sự việc rồi cho người kiểm tra thực hư. Sau khi khẳng định sự thực mới báo cáo lên huyện, ngay lập tức huyện cử một đoàn về khảo sát, kiểm tra, đã phải trầm trồ trước vẻ đẹp lộng lẫy của tiên động, thậm chí họ còn khẳng định, so sánh "động cổ” không thua kém nếu so với động Thiên Cung ở Hạ Long, (Quảng Ninh), động Phong Nha (Quảng Bình)…mà họ đã từng đến.
2.Chốn tiên cảnh
Đến chân
động Tiên Sơn, trước mắt chúng tôi là 202 bậc đá uốn lượn dẫn lên cửa động, với độ cao hơn 50 m từ chân núi như thách thức đoàn. Lên đến cửa động, ông Vang thắp nét nhang xin phép Sơn Thần, Thổ Địa cho phép mở cửa động, dẫn du khách vào tham quan. Tại đây, chúng tôi được tận mắt ngắm cây Thị rừng, loại cây có quả to bằng ngón tay cái, hình giống quả thị, ông Vang bảo sáng nào đàn khỉ từ trên những mỏm đá vôi cũng sà xuống ăn. Nhìn bao quát toàn bộ khung cảnh "sơn thuỷ hữu tình”, ông Vang chỉ tay giới thiệu: "Phía trước khoảng 400m là động Kim Sơn (danh thắng cấp quốc gia) với chùa Linh Ứng. Động Kim Sơn là hang động nước đẹp từ lâu nay, muốn vào tham quan du khách phải ngồi thuyền xuyên qua lòng núi với chiều dài hơn 1 nghìn mét. Nối giữa
động Tiên Sơn và động Kim Sơn là khu đầm lầy đang được trồng sen, và một phần diện tích được người dân trồng Ấu - một loại củ đặc sản địa phương nơi đây”.
Chỉ bước vào động vài bước, mọi người đều sững lại khi hiện ngay trước mắt là một khối thạch nhũ to lớn, lấp lánh vàng có hình thù của Quan thế âm Bồ tát ngự trên đài sen to rộng, với chiều cao hơn 20m, mặc áo cà sa ánh vàng lấp lánh. Ông Vang cho biết, "ngày mới phát hiện ra động cổ, khi ấy còn chưa được trang bị đèn, ánh sáng, cũng như dựng cầu thang lên đến động, sau khi được công nhận Danh thắng cấp Quốc gia thì mới được đầu tư thêm hệ thống dẫn điện, thắp sáng vào. Nhờ có ánh sáng mà vẻ lung linh của hang động càng được tôn thêm, du khách đến khám phá cũng nhiều hơn”.
Nói rồi như thúc giục chúng tôi, ông bảo: "Đi thôi! Không đi nhanh thì cả ngày cũng không đi hết được đâu!”. Men theo con đường nhỏ, chúng tôi vào sâu hơn bên trong động, như đang lạc bước vào trốn bồng lai, những ánh đèn mầu lấp lánh như tôn lên vẻ lung linh của nghàn khối thạch nhũ lớn nhỏ, như những bông hoa, mái tóc người phụ nữ buông xoã; mỗi người một góc nhìn, một cảm nhận, một hình thù khác nhau…
Sau tượng Quan thế âm Bồ tát, có một con đường hẹp dẫn lên tầng hai. Đây là một vùng hang động khá rộng, gọi là Thiên Cung. Đẹp nhất của "Thiên cung” phải kể đến "giếng tiên” chứa đựng những tinh tuý nhất được lắng lọc từ những kẻ đá, chảy xuống những múi thạch nhũ rơi xuống giếng, đó cũng là thứ nước ngọt mắt mà cụ Vang lấy để hãm chè mời chúng tôi trước đó. Từ "Thiên Cung” lách mình qua những khe đá, xuống độ sâu hơn chục mét, chúng tôi đến với "Thuỷ Cung”, thăm cung vua Thủy Tề với sự xuất hiện của những "đàn đá” và những âm thanh tí tách như những bản nhạc du dương, khi trầm khi bỗng làm say lòng người.
Từ Thủy cung leo lên cung Tiên ông, với tượng tiên ông cao hơn 20m ngay bên một trụ đá lớn, cao vút được ví như trụ chống trời, xung quanh là ngàn khối thạch nhũ buông xuống lấp lánh vàng của muôn hình vạn thú… Đang ngơ ngẩn trước vẻ đẹp của hang động, lạc du vào những câu từ mỹ lệ từ ông Vang thì cả đoàn thót tim, bởi một đàn dơi bay tán loạn… Với chiếc đèn pin nhỏ, ông Vang đã tận tình chỉ dẫn cho chúng tôi những hình thù kỳ thú của đàn ếch cốm, con mực khổng lồ, con bạch tuộc, cho tới hình thù của những cây nấm linh chi, mái tóc người phụ nữ…đem lại cho mọi người hết ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác.
Chia tay ông Vang khi mặt trời dần khuất bóng, chúng tôi không khỏi trăn trở, khi đường vào động hiện vẫn là con đường được tận dụng từ bờ ruộng lúa của người dân để đi vào; hệ thống điện trong hang động còn tối, việc đi lại thăm quan của du khách còn gặp nhiều khó khăn;
động Tiên Sơn, hang động nằm cách di sản thế giới Thanh Nhà Hồ 12km, nằm trong quần thể dãy núi đá vôi được gọi là "Tiên Sơn linh mẫu” với 22 ngọn núi đá vôi hiện đang tồn tại nhiều điểm khai thác đá, xưởng chế tác đá mỹ nghệ gây ảnh hưởng đến môi trường, đến danh thắng vẫn chưa được ngăn chặn bảo vệ.
Nguồn: Đại Đoàn Kết