Khám phá nét văn hoá truyền thống đặc trưng của Kyoto

Kyoto luôn được nhắc đến như cái nôi lưu giữ tinh hoa văn hoá truyền thống của Nhật Bản. Trải qua hơn một nghìn năm với vai trò là cố đô, Kyoto không chỉ sở hữu hệ thống đền chùa đồ sộ mà còn lưu giữ nếp sống, tư duy và thẩm mỹ rất riêng của người Nhật xưa. Chính những giá trị ấy đã tạo nên sức hút bền bỉ cho thành phố này qua nhiều thế kỷ, hấp dẫn biết bao khách du lịch Kyoto ghé thăm hàng năm. Và sau đây Top Ten Travel sẽ điểm qua một vài nét văn hoá đặc trưng của Kyoto để du khách nắm rõ hơn nhé.

1. Văn hoá trà đạo Kyoto

Trà đạo là một trong những biểu tượng văn hoá tiêu biểu và lâu đời nhất của Kyoto, phản ánh rõ nét triết lý sống chậm và sự tinh tế trong đời sống tinh thần của người Nhật. Không chỉ đơn thuần là việc uống trà, trà đạo tại Kyoto là sự kết tinh hài hoà giữa thiền định, mỹ học và nghệ thuật ứng xử. Nghi thức trà đạo được hình thành và phát triển mạnh mẽ từ thời Muromachi, gắn liền với tầng lớp samurai và giới quý tộc, sau đó lan rộng ra đời sống thường nhật như một phương thức nuôi dưỡng tâm hồn và rèn luyện nhân cách.

Sức hút của văn hoá trà đạo Kyoto nằm ở sự tối giản nhưng giàu chiều sâu. Không gian phòng trà thường nhỏ, yên tĩnh, sử dụng vật liệu tự nhiên như gỗ, tre và giấy washi để tạo cảm giác gần gũi và tách biệt với thế giới bên ngoài. Từ cách bước qua cửa thấp, cách quỳ ngồi, cầm chén, xoay chén cho đến nhịp thở đều được thực hiện chậm rãi và có chủ đích. Chuỗi hành động liền mạch này giúp người tham gia dần buông bỏ nhịp sống vội vã, tập trung trọn vẹn vào khoảnh khắc hiện tại và cảm nhận sự an yên từ bên trong. Chính vì thế khi đến du lịch Kyoto du khách trải nghiệm trà đạo không chỉ mang tính tham quan mà còn là cơ hội lắng lại, kết nối với không gian và chính bản thân mình.

2. Văn hoá geisha và maiko

Nhắc đến Kyoto, hình ảnh geisha và maiko xuất hiện trên những con phố cổ khu Gion từ lâu đã trở thành biểu tượng văn hoá mang tính đại diện của thành phố. Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài duyên dáng và phong thái nhẹ nhàng ấy là cả một hệ thống văn hoá được gìn giữ nghiêm ngặt cùng quá trình rèn luyện kéo dài nhiều năm. Geisha không đơn thuần là người biểu diễn mà là những nghệ nhân truyền thống thực thụ, thành thạo nhiều bộ môn nghệ thuật như múa cổ điển, đàn shamisen, ca hát và nghệ thuật giao tiếp tinh tế trong các buổi trà tiệc trang trọng.

Maiko là giai đoạn học nghề trước khi trở thành geisha chính thức và thường bắt đầu từ độ tuổi rất trẻ. Các maiko sinh sống trong những ngôi nhà đào tạo gọi là okiya, nơi họ học tập và rèn luyện dưới sự hướng dẫn nghiêm khắc của các geisha tiền bối. Quá trình đào tạo không chỉ bao gồm nghệ thuật biểu diễn mà còn là cách đi đứng, nói chuyện, ứng xử và giữ gìn hình ảnh cá nhân. Trang phục của maiko với kimono nhiều lớp, tay áo dài, thắt lưng obi cầu kỳ cùng kiểu tóc truyền thống được trang trí theo mùa phản ánh rõ sự trẻ trung và hành trình học hỏi. Mỗi chi tiết trên trang phục đều mang ý nghĩa riêng, thể hiện thời điểm trong năm, vị thế và mức độ trưởng thành trong nghề. Do đó, văn hoá geisha luôn hấp dẫn biết bao khách du lịch Nhật Bản bởi sự kết hợp giữa nghệ thuật, kỷ luật và vẻ đẹp tinh tế.

3. Văn hoá đền chùa và tín ngưỡng truyền thống

Hệ thống đền chùa tại Kyoto phản ánh rõ nét đời sống tín ngưỡng phong phú và lâu đời của người Nhật. Thành phố này hiện sở hữu hàng nghìn ngôi đền và chùa lớn nhỏ, đại diện cho hai dòng tín ngưỡng chính là Thần đạo và Phật giáo, tồn tại song song và bổ trợ cho nhau trong đời sống tinh thần. Mỗi ngôi đền, ngôi chùa tại Kyoto không chỉ là công trình kiến trúc cổ kính mà còn gắn liền với những truyền thuyết, nghi lễ và dấu mốc lịch sử quan trọng, góp phần hình thành nên bản sắc văn hoá riêng của vùng đất cố đô.

Văn hoá đền chùa tại Kyoto không chỉ thể hiện qua kiến trúc tinh xảo hay không gian hài hoà với thiên nhiên mà còn nằm ở cách con người tương tác với chốn linh thiêng. Trước khi bước vào đền, người dân và du khách đều thực hiện nghi thức rửa tay và súc miệng tại bể nước thanh tẩy, với ý nghĩa gột rửa bụi trần và giữ tâm thế trong sạch. Khi cầu nguyện, mọi hành động như cúi chào, vỗ tay hay thắp hương đều được thực hiện chậm rãi, trong trật tự và sự tôn kính. Chính những nghi thức nhẹ nhàng nhưng đầy ý nghĩa này giúp du khách cảm nhận rõ tinh thần hướng nội, sự bình an và mối liên kết sâu sắc giữa con người với thế giới tâm linh khi ghé thăm các đền chùa Kyoto.

Một số đền chùa nổi tiếng mà du khách thường ghé thăm trong tour Kyoto gồm:

• Đền Kiyomizu dera: Ngôi chùa gỗ nổi tiếng với kiến trúc ban công vươn ra sườn núi, mang đến tầm nhìn rộng mở ra toàn cảnh thành phố.
• Đền Fushimi Inari Taisha: Nổi bật với hàng nghìn cổng torii màu đỏ cam kéo dài dọc theo triền núi, ngôi đền thờ thần Inari, vị thần bảo hộ cho mùa màng và kinh doanh, thu hút du khách yêu thích khám phá và chụp ảnh.
• Chùa Kinkaku ji: Còn được gọi là Chùa Vàng, nổi tiếng với lớp dát vàng lấp lánh phản chiếu trên mặt hồ tĩnh lặng.
• Chùa Ginkaku ji: Chùa Bạc tuy không được phủ bạc nhưng lại gây ấn tượng bởi vẻ đẹp mộc mạc, tinh giản. Khu vườn cát và rêu tại đây là hình mẫu tiêu biểu của mỹ học wabi sabi trong văn hoá Nhật Bản.
• Đền Heian Jingu: Ngôi đền có cổng torii lớn và khuôn viên rộng, thường gắn liền với các sự kiện văn hoá và lễ hội truyền thống. Không gian đền mang lại cảm giác trang nghiêm nhưng gần gũi, phù hợp cho du khách muốn tìm hiểu tín ngưỡng Thần đạo.

Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm những điều hay ho hơn nữa tại cố đô này thì hãy xem ngay bài viết Kinh nghiệm du lịch Kyoto để có những thông tin hữu ích nhé.

4. Văn hoá nhà gỗ machiya và kiến trúc cổ

Machiya là kiểu nhà gỗ truyền thống đặc trưng của Kyoto, từng là không gian sinh sống và kinh doanh của các gia đình thương nhân trong nhiều thế kỷ. Không giống những đô thị khác tại Nhật Bản đã trải qua quá trình hiện đại hoá mạnh mẽ, Kyoto vẫn bảo tồn được số lượng lớn machiya nhờ vai trò cố đô và ý thức gìn giữ di sản của người dân địa phương. Kiến trúc machiya được thiết kế dài và hẹp, mặt tiền nhỏ nhưng chiều sâu lớn, nhằm tối ưu diện tích đất trong khu đô thị cổ và phù hợp với quy hoạch thời xưa. Bên trong mỗi căn nhà thường có sân vườn nhỏ, vừa giúp lấy ánh sáng tự nhiên, vừa tạo sự thông thoáng và cân bằng cho không gian sống.

Điểm đặc sắc của machiya nằm ở sự kết hợp hài hoà giữa công năng sử dụng và giá trị thẩm mỹ. Không gian bên trong được phân chia linh hoạt, phía trước dùng để buôn bán hoặc tiếp khách, phía sau là nơi sinh hoạt gia đình. Vật liệu chủ yếu như gỗ, tre và giấy washi không chỉ tạo cảm giác ấm áp, nhẹ nhàng mà còn phản ánh triết lý sống gần gũi với thiên nhiên của người Kyoto. Tại cố đô vẫn còn nhiều khu phố vẫn giữ nguyên dáng vẻ xưa, cho phép du khách cảm nhận rõ nét nhịp sống chậm và không gian cổ kính hiếm thấy ở các thành phố khác. Ngày nay, nhiều machiya được cải tạo cẩn trọng thành quán trà, nhà hàng hay nơi lưu trú, mang đến trải nghiệm độc đáo cho khách đến du lịch Kyoto.

5. Văn hoá nghệ thuật truyền thống

Kyoto được xem là trung tâm bảo tồn và phát triển các loại hình nghệ thuật truyền thống tiêu biểu của Nhật Bản, nơi những giá trị nghệ thuật cổ xưa vẫn được duy trì và truyền lại qua nhiều thế hệ. Từ ikebana, thư pháp cho đến kịch Noh và Kyogen, mỗi loại hình đều mang trong mình triết lý thẩm mỹ sâu sắc, phản ánh tư duy sống chậm, sự tiết chế và tinh thần hướng nội của người Nhật.

Ikebana không chỉ là nghệ thuật cắm hoa mà là quá trình sắp đặt có chủ ý, thể hiện mối quan hệ hài hoà giữa con người, thiên nhiên và không gian. Mỗi cành hoa, mỗi khoảng trống đều mang ý nghĩa riêng, giúp người thực hiện và người chiêm ngưỡng cảm nhận được nhịp điệu của bốn mùa. Còn thư pháp Nhật Bản lại là sự kết hợp giữa kỹ thuật và tâm thế, nơi từng nét mực phản ánh cá tính, cảm xúc và trạng thái tinh thần của người viết tại thời điểm sáng tác. Trong khi đó, kịch Noh với nhịp điệu chậm rãi, lời thoại tối giản và mặt nạ biểu cảm mang đến trải nghiệm nghệ thuật mang tính thiền định cao, buộc người xem phải lắng nghe, quan sát và cảm nhận bằng sự tĩnh tại. Chính sự sâu lắng và giàu chiều sâu tinh thần này đã khiến nghệ thuật truyền thống Kyoto trở thành điểm nhấn đặc biệt, thu hút nhiều khách đến du lịch Nhật Bản mỗi năm.

Văn hoá truyền thống Kyoto không tồn tại tách rời mà hiện diện trong từng góc phố, nếp sống và cách ứng xử của con người nơi đây. Nếu đã đến du lịch Kyoto thì việc dành thời gian để tìm hiểu và trải nghiệm các giá trị văn hoá truyền thống sẽ giúp bạn cảm nhận trọn vẹn hơi thở của cố đô này. 

Top Ten Travel